Cem YILDIRIM: Avrupa Birliği Türkiye’ye SAFE Savunma Fonuna Katılım İçin Şartlarını Açıkladı

Avrupa Birliği (AB), 150 milyar Euro’luk SAFE savunma fonunu devreye soktu. Türkiye de bu fondan pay almak istiyor fakat katılım koşulları oldukça zor. AB adayı ülkelerin fonuna katılabilmeleri için güvenlik anlaşması yapmaları gerekiyor ve tüm üyelerin onayı şart. Yunanistan, Türkiye’nin Ege’deki “casus belli” kararını geri çekmesini talep ederek fon katılımını engelleyebilir.

Mitçotakis’ten Türkiye’ye Sert Mesaj

Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, Türkiye’nin AB’nin savunma fonlarından yararlanabilmesi için 30 yıllık savaş tehdidini kaldırması gerektiğini belirtti. Bu tehdit, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 1995’te aldığı ve Yunanistan’ın karasularını 6 milden fazla genişletmesi durumunda bunun savaş sebebi sayılacağı karardır.

AB fonuna geniş haklarla katılabilmek için Türkiye’nin AB’yle ikili güvenlik anlaşması yapması ve bu anlaşmanın tüm AB üyelerinin onayını alması gerekiyor. Yunanistan, Türkiye’ye veto tehdidinde bulunarak fon katılımını engelleme yoluna gidebilir. AB tüzüğünün 16. maddesi, “güvenlik çıkarlarını tehdit eden ülkenin” fon katılımının engellenebileceğine izin veriyor.

Türkiye’nin Savunma Sanayi Üst Düzeyde

Türkiye’nin savunma sanayi alanında yüksek üretim kapasitesi bulunmaktadır. Avrupa’nın üretim kapasitesi ise daha sıkıntılıdır. Türkiye’de geliştirilen sistemler, NATO standartlarına uygun olarak üretilmektedir ve birçok AB ülkesi tarafından da kullanılmaktadır. Türkiye’nin fon katkısına bazı AB ülkeleri, örneğin Almanya, İtalya, İspanya, olumlu yaklaşmaktadır. Fakat Yunanistan’ın itirazları süreci tıkayabilir.

Belirsizlik Devam Ediyor

Ankara, Avrupa’nın savunma yapılanmasında etkin rol almak istemektedir ancak Ege’deki kırmızı çizgilerle çatışma riski vardır. Türkiye, karasuları ve adaların silahsızlandırılması konularında geri adım atmadığı sürece Yunanistan, fon katılımına engel olabilir.

Şu anda cevabı beklenen kritik bir soru var: Türkiye, SAFE fonuna katılabilmek için Ege’deki haklarından vazgeçer mi?

Vazgeçilen İlkesel Duruşlar

Türkiye, son dönemlerde dış politikada bazı “ilkesel” duruşlarını ekonomik nedenlerle esnetmiştir. İşte öne çıkan ‘U dönüşleri’nden bazıları:

– Darbeci Sisi’den Dostum Sisi’ye: Mısır’daki askeri darbeye sert tepki gösteren Türkiye, yıllar sonra diplomatik ilişkileri yeniden tesis etti ve Mısır lideri Sisi ile samimi pozlar veriyor.

– BAE, 15 Temmuz’un ‘finansörü’: Birleşik Arap Emirlikleri’nin FETÖ’ye darbe girişiminin finansörü olduğu iddiaları ortaya atıldı. Ancak sonrasında Türkiye ve BAE arasında milyarlarca dolarlık yatırım anlaşmaları imzalandı.

– Kaşıkçı Cinayeti Unutuldu: Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesi üzerine Türkiye sert tepki göstermişti. Fakat dava Suudi Arabistan’a devredildi ve Türkiye, konuyu takip etmekten vazgeçti.

– AB ile ‘Mülteci Pazarlığı’: Geri Kabul Anlaşması kapsamında mültecileri kabul eden Türkiye, karşılığında 6 milyar Euro almış ancak vize serbestisi hala gelmemiştir.

– Mavi Vatan’dan Geri Adım: AB ile daha iyi ticari ilişkiler için Doğu Akdeniz’deki tavrını yumuşatan Türkiye, sismik araştırmaları durdurmuştur.